Onderwijs zal veranderd worden (volgens Lucas Rizzotto)

Lucas Rizzotto is een ‘immersive experience designer’, kunstenaar en creatief ontwikkelaar. Hij schetst op Medium FuturePi een uitgebreide visie op de mogelijkheden van leren en opleiden met de nieuwe (toekomstige) media in combinatie met recente neurowetenschappelijke inzichten en subtiele data analyses.

Hij ziet de basis voor toekomstig leren met name in ‘personalized learning’, ‘experiential learning’ en ‘mastery-based learning’. Als je die gaat combineren met kunstmatige intelligentie, onderdompelingstechnologie (bijv. Hololens) en nieuwe ontwerpparadigma’s ontstaan er disruptieve mogelijkheden voor onderwijs. Dat is nodig, want in essentie is veel onderwijs nog verpakt in oude paradigma’s en niet geschikt voor de dynamiek, uitdagingen en mogelijkheden van het heden en nabije toekomst.

We zien een snelle ontwikkeling van de mix van Virtual en Augmented Reality in steeds meer acceptabele apparaten (de Hololens lijkt al meer op een gewone bril en je ziet ook de reële wereld voor je) en over enige jaren – maar technisch nu al mogelijk – een ‘augmented contactlens’ op je oogbol! Dat zal de impact sterk vergroten. Voorstelbaar is dat je in geval van een oogafwijking geen optische-technische maar een digitaal-technische correctie van de waarneming krijgt.

Erg interessant is het item over eye tracking: niet alleen de analyseren van de kijkrichting en focus maar ook de verwijding of verkleining van de pupil ontsluit zoveel data waarmee ons leren persoonlijker, effectiever, efficiënter (en per saldo motiverender) kan worden. Als onderwijsmateriaal en aanbiedingsvorm zich zover aanpast aan onze individuele leerbehoefte en verwerkingswijze/voorkeuren is er dan sprake van (we durven het bijna niet te noemen na alle myth busting) leerstijl-adaptatie (denk aan Kolb en Vermunt)?

Rizzotto denkt zelfs dat toetsen overbodig kan worden. Tja…, en dan de rol van de docent: het zou volgens hem een A.I. docent moeten zijn; een verdere vorm van de chatbots a la Siri, Cortana of Alexa. Hij voorziet virtuele assistenten die niet alleen een uitbreiding van ons geheugen of verwerkingsprocessen (bijvoorbeeld rekenen, redeneren) zijn, maar ook coachend, opvoedend optreden. Een digitale wijsneus in je oor, op je oog en t.z.t. als implantaat in je brein.

De werkelijkheid en virtualiteit gaat door elkaar lopen en wordt zo geavanceerd gemixt dat wij het verschil niet eens meer merken. Het begrip klaslokaal wordt vloeibaar, samenwerkend leren met avatars of echte personen, live of virtueel nabij zal vanzelfsprekend lijken.

Wat een educatief walhalla! De wereld is op allerlei gebied snel veranderd, nu het onderwijs nog! Kan de docent bijgezet worden in de vitrine met uitgestorven beroepen zoals de schapenhoeder? (uitgezonderd natuurlijk enkele exemplaren voor toeristische oogmerken). Is de geringe belangstelling voor het lerarenvak (Pabo-instroom) een onderhuids gevoelde voorbode?

Wie begeleidt de transitie? (doce…. ?)

UBI: Dream? Delusion? Or living in the doughnut?

Mark Zuckerberg heeft gemakkelijk praten over een Universeel Basis Inkomen met zijn 441 miljard Facebookdollars! Overigens geldt dat ook voor meer tech-titanen zoals bijvoorbeeld Bill Gates en Elon Musk. Op Medium vinden we zijn argumenten voor afstudeerders aan Harvard. Maar kijk vooral naar de tweede video in het artikel, met o.a. de inspirerende bijdrage van Guy Standing (bekend van zijn boek The Precariat).

Maar er zijn ook andere ideeën om meer gelijkheid en kansen in de wereld te scheppen, bijvoorbeeld herverdeling van beschikbaar werk, hetgeen op een 15-urige werkweek neerkomt in de huidige situatie. Hiermee wordt het social nut van werk bestendigd maar roept ook vragen op: Werk, zeker in de toekomst, vraagt een hogere permanente scholing. De ROI van (beroeps)opleiding en terugverdienen door werk gaat drastisch onderuit! Lees over de korte werkweek en over de donut-economie bij WEF.

Raakt dit u ook en met name in de vertaling naar de rol, het nut en de vorm van onderwijs en beroepsopleiding in de toekomstige samenleving? Denk met ons mee op de netwerkbijeenkomst van LRN21 op 31 oktober a.s. in School voor de Toekomst in ’s-Hertogenbosch. T.z.t. nadere info op deze site.

We blijven het toch zeggen: ‘het gaat sneller dan menigeen verwacht!’ HLMI in aantocht! Actie!

Wat leven we toch in een spannende tijd! Er zijn zoveel ontwikkelingen op allerlei gebied die op zich zelf al een doorbraak of ontwrichting veroorzaken, maar ook andere ontwikkelingen versterken en versnellen. Het is schier onmogelijk om als individu een perspectief voor de korte en middellange termijn op te bouwen. Meer zekerheid mag je verwachten als je experts van verschillend pluimage met elkaar laat argumenteren.

Het World Economic Forum’s Expert Network en Global Future Councils in samenwerking met de Board of Advisors van Scientific American hebben een 10-tal technologieën op rij gezet die de wereld binnen 5 a 10 jaar sterk kunnen beïnvloeden. Voor die veranderende wereld hebben we toch ook andere vaardigheden en een flexibele mindset nodig? Vaardigheden voor wat? En mindset waarover?

Er lijken twee kampen te ontstaan: de ene groep ziet enorme werkloosheid opdoemen, doordat robots en kunstmatige intelligentie delen van -of zelfs hele- banen overnemen. De andere partij beroept zich op de geschiedenis en verwacht (onvoorziene) nieuwe technologische mogelijkheden die nieuwe werkgelegenheid opleveren. Of iets daartussen in, zoals MIT-professoren McAfee en Brynjolfsson (in NRC) beweren. Duidelijk lijkt dat eenvoudig routinewerk het makkelijkst te automatiseren valt. Vaak betreft het dan laagbetaalde arbeid door laaggeschoolden. Maar de recente ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie en computerkracht koersen ook op vervangen van (delen van) de takenset van hogeropgeleiden en dat bespaart weer wat meer loonkosten. PriceWaterhouse schets ons de effecten op de middellange termijn in enkele sectoren.

De Brabantse fabrikant Capi (bloempotten), die begin 2000 vanwege loonkosten zijn productie overhevelde naar Azië, doet nu aan reshoring. Er is in Tilburg een hypermoderne fabriek neergezet waar robots samen met 50 personeelsleden het werk van 500 Chinezen doen. Het gaat nu al om dit soort verhoudingen!

Wetenschappers van de universiteiten van Oxford en Yale hebben een studie gemaakt met betrekking op waarschijnlijkheid en de impact van High Level Machine Intelligence (HLMI): over 50 jaar kunnen alle menselijke taken al beter door computers en robots gedaan worden. Dat betekent dat er geen beroepsopleidingen of bedrijfstrainingen meer nodig zijn! Zijn we als mensheid in staat om de (positieve) opbrengsten van technologie vreedzame en eerlijk met elkaar te delen? Redden we het tegen cybercrime? Overleven we ons privacy-verlies? Zal de blockchaintechnologie de hoge verwachtingen waarmaken? Verdraagt onze mindset een omslag naar een (deel)inkomen zonder daarvoor te hoeven werken? Hoe vullen we de vrijgekomen werktijd? Moeten we daar wat voor leren?

Op kortere termijn zullen we rekening moeten houden met toename van de groep mensen in de klusjes-economie: tijdelijke (deeltijd) contracten voor specifieke taken. Ook toenemende categorieën mensen die moeten kunnen samenwerken met robots en kunstmatige intelligentie. Klusmarktontwikkelingsverkenning, acquisitie, budgetteren, (zelf)studie/training, empathie, leiderschap, teamwork, coaching en dergelijke competenties of vermogens zullen nodig zijn voor de gig-economie, de deel-economie, de hergebruik-economieb en de netwerkeconomie. Maar ook stressbestendigheid, vaardigheid tot vrijetijdsbesteding (sport, filosofie, kunsten, et cetera) en voorlopig vrijwilligerswerk (totdat de robots het ons ook afpikken).

Ligt het in de lijn van beroepsopleidingen en bedrijfstrainingen dat ze complementair aan het verdwijnen van menselijke beroepstaken een studie-aanbod ontwikkelen om de bezigheden voor de ‘vrije’ tijd zinvol in te vullen? Gaat het Universeel Basis Inkomen of een variant daarvan helpen bij de transitie naar een andere economisch- en samenlevingsparadigma.

Over dat laatste gaat de bijeenkomst van LRN21 op 31 oktober 2017, reserveer die datum en volg nieuws op deze site!

Meer welbevinden op de werkvloer, werkt dat?

Beroepsopleidingen en bedrijfstrainingen zijn er op gericht de mens optimaler te laten presteren en dit met name in de uitoefening van toebedeelde taken. ‘Optimaler ‘ blijkt dan vaak effectiever en/of efficiënter te betekenen ten gunste van het bedrijf of organisatie. Maar er zijn meer factoren dan opleiding en training die de bedrijfsdoelen naderbij brengen. Het welbevinden (‘geluksgevoel’ als u wilt) van de werknemer staat bij een groot deel van de werkgevers niet erg hoog op de prioriteitenlijst, terwijl er toch veel (onderzoeks)aanwijzingen zijn dat dit juist prestatie-bevorderend werkt. Jongeren hebben hierin een ander score-profiel dan oudere werknemers. Organisaties zouden een gemengd beleid kunnen voeren om allen te ‘pleasen’. Raconteur (Groot Britannië) heeft e.e.a. vervat in een infographic. Het zal niet helemaal overeenkomen met onze NL-situatie, maar geeft wel een beeld hoe verschillende generaties tegen de diverse aspecten van welbevinden aankijken.

In welke mate profiteert de groeiende flexwerkersgroep van welbevinden-incentives? De belangrijkste strategische welbevinden-oogmerken zoals betrokkenheid bij een organisatie en bedrijfscultuur zijn voor deze groep niet bestendig.

Afrekenen doe je summatief

Als aanvulling op de afgelopen LRN21 netwerkbijeenkomst ‘Toetsen met Touch’ wijzen we op een item in Science Guide. Het gaat over het vierde symposium van het Platform Leren van Toetsen in Rotterdam. Het lijkt een woordspel, maar het komt er op neer dat formatief toetsen eigenlijk geen toetsen is maar gewoon (advies bij) leren.

Dom door slimme telefoon

Cognitieve vaardigheden lijden door en onder de smartphone. Het is inmiddels een geaccepteerde (?) vorm van verslaving: tot meerdere malen per minuut toe uw smartphone checken. Menig docent komt nauwelijks meer door de Any-Device-Heads-Down-muur (ADHD) heen. Onmiskenbaar is hier de effectiviteit en efficiëntie van het leerproces de klos. Maar ook in het arbeidsproces kampt men met ferm productiviteitsverlies (naast het feit dat de smartphone natuurlijk ook veel nuttig gebruik kent).

Uit een studie van de University of Texas blijkt dat uw cognitieve capaciteit afneemt naarmate uw smartphone dichterbij is. Het ding blijft aandacht vragen, zelfs als het binnen zichtafstand uit staat! Meer over cyberverslaving.

21ste eeuwse vaardigheden: hoe is het zover gekomen?

21e-eeuwse vaardigheden zijn niet allemaal echt nieuw, maar hebben een wat specifiekere focus en zwaarder accent op bepaalde competenties. Natuurlijk kan het gezien de snelle ontwikkelingen ook alleen maar een globale verzameling zijn die continu updates nodig heeft. De implementatie van 21e eeuwse vaardigheden heeft implicaties voor de curricula en docenten. Maar welke dan?

Uit een samenwerking tussen PO-Raad en Kennisnet is het rapport ‘21e eeuwse vaardigheden: achtergronden en onderwijsimplicaties’ geboren.

Marjan Vermeulen en Emmy Vrieling van de Open Universiteit hebben compacte antwoorden verzameld op 17 veel gestelde vragen over 21ste eeuwse vaardigheden en dit vervat in een compact lezenswaardig rapport (zeker niet alleen voor po-niveau) met handige verdiepingslinks. Ook wordt de populaire taxonomie van Bloom er bij gehaald en voor sommigen nog eens benadrukt dat het gaat om niveaus en niet (meer) om hiërarchie! Maar Bloom blijkt niet zo goed geschikt om de 21e eeuwse vaardigheden goed in te passen.

Leren van LinkedIn?

Nog geen tijd gehad, of gewoon gemist? LinkedIn heeft een fraai rapport geleverd over de grootste actuele uitdagingen voor leren op de werkplek, respectievelijk: bedrijfstrainingen, specifieker corporate Learning and Development (L&D) aspecten rond strategie, beleid en uitvoering.

LinkedIn Learning Solutions heeft een groep van 500 succesvolle L&D managers (USA en Canada) gepolst en daar trends en uitdagingen uit gedestilleerd:

  • Hoe krijg je medewerkers zover dat ze tijd in L&D investeren?
  • Hoe te werk gaan (leren) met een beperkt budget?
  • Haalbaarheid voor een klein team?
  • Hoe toon je ROI aan?
  • Hoe genereer je betrokkenheid bij management?
  • Hoe maak je medewerkers bewust van het trainingsaanbod en het nut? (What’s In It For Me? benadering)
  • Hoe krijg je hanteerbare, bruikbare (Learning) Analytics om efficiëntie en effectiviteit te demonstreren?
  • Wat werkt beter, L&D centraal of decentraal positioneren? (vaak onderdeel van HR)
  • Hoe breng je L&D in lijn met de brede bedrijfsstrategie en visie?

Basis Inkomen een basis voor Leven Lang Leren?

Onze educatieve systemen leiden op om een toekomstige rol in de maatschappij te vervullen, als burger in het algemeen en specifiek als beroepsbeoefenaar. De maatschappij verandert snel en de wereld van arbeid nog sneller door technologische ontwikkelingen. Opleidingssystemen zijn nogal inert en lopen al gauw uit de pas: werkgevers klagen over moeilijk te vinden geschikt personeel, werknemers ervaren ‘bullshit’ jobs en merken dat hun competenties en ambities niet stroken met de marktvraag. Wereldwijd dalen inkomens ten opzichte van de opbrengsten van stijgende productiviteit. Velen, niet alleen in de lagere regionen van de arbeidsmarkt, ervaren geen voldoening bij hun activiteiten, deels doordat diverse taken van hun beroep overgelaten worden aan technologie en ze in een strak hiërarchisch logistiek systeem moeten opereren.

In sommige domeinen zien we een tegenbeweging: zelfsturende teams van professionals met grote klant- en medewerkers-tevredenheid, zoals Buurtzorg. Maar voor de massa zal de wereld van werk waarschijnlijk definitief veranderen: flexwerk, instabiel arbeidsinkomen, creatief zijn, kritisch denken, systeemdenken, zelf je talent ontwikkelen en exploiteren. Voor sommigen zal dit als ultieme vrijheid en succeskans ervaren worden, maar velen zijn daar nog niet voor toegerust, qua kennis, vaardigheden en mentaliteit.

James Manyika, directeur van McKinsey Global Institute, beschouwt in Technology, jobs, and the future of work de stand van zaken en suggereert aanbevelingen:

  • Stem opleidingssystemen en leren beter af op een (continu) veranderende werksituatie
  • Onderzoek hoe de private sector trainingen kan bevorderen
  • Ontwikkel incentives om private investeringen in menselijke kapitaal gelijk te behandelen als ander kapitaal
  • Verken publiek-private partnerships om investeringen in infrastructuur te stimuleren
  • Heroverweeg vormen van inkomen (bijvoorbeeld Universeel Basis Inkomen)
  • Ontwikkel begeleiding bij transitie van werk en een opvangnet voor werkloosheid
  • Omarm technologische oplossingen/hulpmiddelen
  • Focus op baancreatie (de EU werk aan een actieplan werkgelegenheid in de circulaire economie, en Wecycle heeft ideeën verzameld)
  • Leer mensen soepel samenwerken met robots en kunstmatige intelligentie
  • Verdeel de productiviteitsopbrengsten van technologie op meer democratische wijze

Dinsdag 31 oktober a.s. is de laatste themabijeenkomst van LRN21 van dit jaar. De relatie tussen systemen als basisinkomen en opleiden/trainen zal daarin worden uitgediept. Houd deze site in de gaten voor nadere info.

Gaat het nu lukken?

Het schiet niet echt op met echte innovatie in onderwijs. Er ontbreken essentiële randvoorwaarden voor doorbraken. Om dit aan te pakken heeft de OESO een ‘Handbook for Innovative Learning Environments’ gepubliceerd.

Een veertiental instrumenten wordt aangereikt om een innovatieve leeromgeving te bevorderen. Zo worden er instrumenten gepresenteerd om leiderschap, evaluatief leren denken en veranderingen in leerecosystemen te stimuleren. Het handboek kwam tot stand op basis van een internationale studie door OESO’s CERI (Centre for Education Research and Innovation). De OESO hanteert haar eigen ‘7+3 raamwerk’. Hierin worden 7 leerprincipes voor Innovatieve Leeromgevingen verbonden met 3 belangrijke innovatiegebieden (pedagogische/didactische kern, educatief leiderschap en samenwerkingsverbanden).

Ruim 100 pagina’s gaan bestuderen…? Handbook for Innovative Learning Environments (meenemen op vakantie?).