Maand: november 2016

Naar Amerikaans voorbeeld plegen grote organisatie jaarlijks met een trendrapport te komen. Zo ook in Nederland rond technologie een onderwijs door Kennisnet en onlangs door Surfnet.

Men kijk meestal weer vooruit en rept niet over de mis-voorspellingen van vorige jaar… het is ook lastig! Het Surf rapport pakt slim de bevindingen van andere trendrapporten om daarmee kansen voor het Nederlands onderwijs te schetsen. Gelukkig is ook de Persoonlijke Digitale Leeromgeving weer in de picture: gezien de vele toekomstige wisselingen in carrières en levenslang leren zullen we dit hard nodig hebben.

Jammer dat deze paragraaf de persoonlijke leeromgeving niet uitbreidt tot leren na de initiële studie en non-formele aanbieders meeneemt. En hoe zou je de toenemende waardering voor informeel leren meenemen?

Maar het rapport richt zich op hoger onderwijs, maar de trends hebben zeker ook invloed op lagere onderwijssoorten en bedrijfsopleidingen.

De SER is natuurlijk ook bezig met de toekomst, onlangs lieten zij een ontwerpversie van het rapport ‘Mens en technologie: samen aan het werk, Verkenning en werkagenda digitalisering’ los. Met een globale focus op de middellange termijn en aandacht voor acute hedendaagse knelpunten geeft ons deze verkenning veel handvatten te bieden tot nog sterkere aandacht voor leren en opleiden.

We blijven nog wel met de vraag zitten of de transitie naar leren 2.0, 3.0 of 4.0 plaatsvindt door geleidelijke vernieuwing bij de bestaande onderwijsstructuren of dat er een nieuwe disruptieve benadering komt. Het zou niet gek zijn, immers onderwijs wordt gekenmerkt door vastgeroeste (overheids-)kaders en traditionele verwachtingspatronen bij veel ouders en studenten en sommige werkgevers.

We kunnen aan deze verkenning veel debat-onderwerpen ontlenen! Zal iedereen wel in staat zijn om het hogere opleidingsniveau te behalen en te onderhouden? Hoe gaan we de revenuen van technologische vernieuwing verdelen over de maatschappij? Onze langere levensduur en nieuwe medische mogelijkheden maken momenteel de gezondheidskosten enorm hoog, hoe zit dat met de investering in onderwijs als de halfwaardetijd van opgedane kennis steeds korter wordt en het aantal werk-(terugverdien-)uren afneemt ? Enzovoort! Een verkenning om 2x te lezen!

U wordt zenuwachtig of bang van al die dreigende berichten over robots en kunstmatige intelligentie (AI) die de mensheid uiteindelijk gaan verdringen of zelfs helemaal elimineren?

Gelukkig is er positief nieuws: de grootste AI-ontwikkelaars gaan samenwerken ten gunste van mens en maatschappij. Onder de naam ‘Partnership on AI’ gaan IBM, Google, Facebook, Amazon, Microsoft en DeepMind (is toch ook Google!) ons meer bewust maken van de mogelijkheden en voordelen van AI. Best practices worden gestimuleerd en er komt een platform voor discussie tussen onderzoekers, ontwikkelaars en andere belanghebbenden.

Wordt het niet tijd dat er in het onderwijs nagedacht wordt over wat de impact van AI op economie een samenleving gaat zijn en wat dit impliceert voor onderwijs en leren in het algemeen?

Wereldwijd gezien wordt slechts 3% van het onderwijsbudget aan digitale toepassing besteed, maar het aandeel groeit snel. De aantrekkingskracht van het educatieve bolwerk blijkt uit een toename van 300% ed-tech startups vorig jaar tot een totaal van 23.000!

Nu zijn hun producten/diensten zeker niet allemaal zwaar pedagogisch/didactisch onderbouwde oplossingen, maar zij zien wel de problematiek binnen de vigerende onderwijssystemen: te weinig maatwerk door verschillende oorzaken, stijgende kosten, grote halfwaarde tijd van de opgedane kennis/vaardigheid, te weinig innovatief gebruik van de nieuw technologie (vaak als substitutie), te lange doorlooptijd (bijvoorbeeld i.v.m. diplomaprogramma’s en jaarklassensystemen). Docenten besteden helaas nog steeds een groot deel van hun tijd aan triviale interventies tijdens les-uren. Wie herkent het beeld niet dat er aan e-learning wordt gedaan tijdens de les en de docent met orde-akkefietjes en herhaling van de opdracht-uitleg bezig is, of scores ergens invoert?

Flipping the Classroom doet al meer recht aan de docentenspecialiteit, maar slaat nog niet overal even goed aan. De opkomst van kunstmatige intelligentie belooft slimme tutoringsystemen die de docent gelegenheid geven te interveniëren waar dat nodig is op pedagogisch en didactisch niveau, inclusief emotionele en psychologische ondersteuning.

Raconteur, de bijlage van de Times kijkt in een artikel naar enkele doorbraakontwikkelingen in de educatieve sector zoals virtuele assistenten, gamification, betere / rijkere leerervaringen op maat en oplossingen voor het kostenprobleem.

Hoewel geschreven met een sterke blik op het Britse onderwijs en wat uitingen van Brexit-frustraties, geeft het artikel bevestiging van veel wat u de aflopen periode bij LRN21 als ontwikkeling bent tegengekomen.

STOOF, opleidingsfonds van de flexbranche toonde onlangs op een themabijeenkomst van LRN21 de resultaten van een onderzoek naar softskills bij jongeren: nogal veel mismatch!

STOOF ondersteunt flexorganisaties in Nederland bij het ontwikkelen en opleiden van hun uitzendkrachten en vaste medewerkers. Samen met partners uit Frankrijk, België en Luxemburg heeft STOOF App-titude ontwikkeld. De app geeft inzicht en vestigt aandacht op soft skills. Jongeren die met de app aan de slag gaan, testen hun persoonlijkheid en krijgen inzicht in hun sterktes en eventuele leerpunten wanneer zij zich op de arbeidsmarkt begeven. Zij krijgen tips en tricks hoe zij kunnen omgaan met verschillende situaties, conflicten op de werkvloer en het werken in teams. Opvallend, zoals blijkt uit een studie van de KU Leuven, is de grote mismatch tussen werkgevers en jongeren (kandidaat werknemers) met betrekking tot beheersing van softskills.

Binnenkort komt er een app uit om jongeren te helpen de beheersing van die soft skills bewust te worden. Maar er zijn meer partijen bezig om talent-zelftesten aan te bieden: YoungCapital bijvoorbeeld stelde in een onderzoek vast dat 30% van hun jongerendoelgroep verwacht dat er voor hen weinig of geen werk meer zal zijn door robotisering. Je wordt kansrijker met goede soft skills. DutchCowboys heeft er een item over.

CEDEFOP kijkt regelmatig naar de skills(mis)match in Europa,zie het rapport European sectoral trends the next decade uit. Opvallend bijvoorbeeld is dat de komende tien jaar 14 van de 15 vacatures de vervanging van bestaande jobs betreft (door o.a. pensionering), met de vraag of we wel jonge mensen hebben die zulke bestaande banen kunnen vervullen. Er zit iets raars in deze vraag als je elders leest dat er te weinig opgeleid wordt voor de toekomst en dus te veel voor het heden of gisteren, voor bestaande jobs dus. Erg veel nieuwe werkgelegenheid komt er niet bij. In het algemeen worden kennis en vaardigheden op hoger niveau verwacht. In het CEDEFO Magazine nr 7 staan veel tips om de skillsmismatch te lijf te gaan en ervaringen uit diverse Europese landen.

Emotionele intelligentie, dat was toch een van de zaken die de mens verhief boven kunstmatige intelligentie en robots? Het herkennen van emotionele expressie en dan op de juiste manier daarop reageren is een belangrijk aspect van effectieve communicatie. Maar… er komen steeds meer aanvallen op dit menselijke privilege!

Rana el Kaliouby, voorheen onderzoeker bij MIT en momenteel Chief Science Officer bij Affectiva, gaat in haar TED-talk in op emotie-herkenning door technologische apparaten en het mogelijke nut daarvan. Bij haar bedrijf Affectiva kun je de gratis app Affdex downloaden (diverse platforms) om een en ander zelf te ervaren.

Affdex claimt een verbeterde gebruikers- en consumentenervaring door het detecteren, analyseren en genereren van adequate respons op getoonde emoties. Toepassingen zijn er bij gaming, producten testen, marketing, werk-interactie tussen mens en robot, entertainment, in de zorg, communicatie, research en natuurlijk ook bij leren (e-learning dan wel). We weten immers welke belangrijke rol emoties spelen bij leren (denk aan motivatie en het leggen van koppelingen in het geheugen).

Er zijn verwachtingen dat emotioneel maatwerk in e-learning minder afhakers en betere resultaten oplevert. De technologie is ook inzetbaar bij het trainen van autisten (die hebben vaak veel moeite met emoties aflezen bij de ander )en bij de lerarenopleiding. Lees een bericht van Agneta Fischer (UvA).

Een andere leuke app om zelf emotiedetectie (en ras, geslacht, etc) te ervaren is Intraface van Human Sensing Laboratory (Carnegy Mellon University) (voor Windows, IOS en Andoid). Of Microsofts Emotion API. Maar er zijn er al veel meer (sommigen gratis te proberen), zie hier een collectie.

Deze ontwikkelingen zullen bepaalde beroepsbeoefenaren heel goed kunnen helpen, anderen zullen zien dat hun ’niet-geschikt-voor-robots-job’ onder druk komt.

Opleiden voor een beroep, regulier of binnen een bedrijf, voor wie doen we dat eigenlijk?

Een beroep is een samenhangend geheel van arbeidstaken, die voor de uitvoering een bepaalde vakkennis en -kunde vereisen, die losstaand van de individuele beroepsbeoefenaar kan voortbestaan en voor de maatschappij herkenbaar is. Een beroep bepaalt mede de positie van de beoefenaar in de sociale structuur( Zie Wikipedia). Een beroep wordt doorgaans gebruikt om inkomen te verwerven. Maar de takenclusters waar beroepen uit bestaan worden steeds meer aangevreten door robots en kunstmatige intelligentie, soms zelfs helemaal. Wat blijft er over, hoe verdelen we dat en waar leven we van in de toekomst en misschien belangrijker… waarvoor?

LRN21 heeft al vaker de vraag opgeworpen of opleiders voor beroepen ook hun studenten/cursisten moeten voorbereiden op een toekomst met minder of geen betaald werk voor iedereen. Maar die vraag roept weer veel andere vragen op!

Futuroloog/econoom Peter van der Wel hoopt op de bevrijding van de werkende mens door robotisering en kunstmatige intelligentie. Bevrijding van een arbeidscultuur van wantrouwen, waar een keten van controlemechanismen zich mee bezig houdt uiteindelijk ten faveure van de superrijken dezer aarde, Zal de mens weer gelukkig worden van sportbeoefening genieten van kunst en natuur? Is het basisinkomen een oplossing? Hoe is dat te financieren in een wereld die nog steeds veel fiscale ontwijkingsparadijzen kent?

Lees betreffende blog van Peter van der Wel hier. Op zijn site vindt u ook andere interessante opinies over bijvoorbeeld ‘technologisch socialisme’ en ‘toekomstig onderwijs’.