Auteur: Sem

Een goede hond herkent uw emoties en reageert adequaat. Deze drone kan dat ook. Geweldig! Drones zijn eigenlijk vliegende robots in allerlei formaten en maken niet alleen opgang als speeltuig, maar ook als (ver)voertuig, observatietuig, oorlogstuig, enzovoort. Geavanceerde sensoren en (zelflerende) kunstmatige intelligentie voegen steeds meer mogelijkheden toe. Ook ‘enge’ overheden bezinnen zich op striktere regelgeving ( t.z.t. drone-brevet?). Maar de verwachting is dat drones een toenemende rol in ons leven gaan nemen en dat we (mens en drone) moeten leren hoe met elkaar om te gaan.

Hoe lang zal de hulphond voor mensen met een beperking nog bestaan?

De leercapaciteit van computers ontwikkelt zich razendsnel. Waar blijft u als mens? Artificial Intelligence (AI) is booming en doomscenario’s en paradijsvisioenen verwarren ons perspectief. Door technologie worden we zelfs meer mens, filosofeert Simone Zwitserloot in de Volkskrant.

Wij, homo sapiens -de denkende mens- vanwege dat denken volgens onszelf superieur in de biosfeer, staan op het punt qua denkkracht overtroefd te worden door de technologie. De toenemende snelheid van dit proces maakt het toch lastig voor ons hierop in te spelen (wij denken over het algemeen lineair en niet exponentieel over ontwikkelingen). We zien al beroepen verdwijnen en nieuwe ontstaan, maar een baan wordt ook steeds meer een dynamische set van taken, waarbij, indien goedkoper, sneller, etc. de computer delen overneemt.

De mannen van Fountainheads (traden al eens op voor LRN21) hebben een en ander uitgebreid op een rijtje gezet in een storify. Ga hier wel even voor zitten: veel videofragmenten.

Platform31 heeft onderzoek verricht met focus op de vier grote steden wat robotisering & automatisering betekent voor de werkgelegenheid in diverse sectoren. Welke competenties worden belangrijk en hoe anticipeert het onderwijs op veranderingen? Download de 4 rapporten onderaan het artikel. De SER heeft ook een bijdrage over de verwachtingen in maatschappij en werkgelegenheid.

AI en robotica (maar ook bio/gentech en nieuwe materialen) lijken onvermijdelijk en kunnen beter slim omarmd worden dan gemeden. Gaat dat lukken met ons huidige stelsel van (beroeps)opleidingen?

Vorig jaar had LRN21 een bijeenkomst waarin Chantal Huinder van de Stichting STOOF (scholingsfonds flexbranche) de ontwikkeling van de tool App-titude uit de doeken deed. Het belang van soft skills op de arbeidsmarkt neemt toe, zowel bij het vinden en behouden van een baan. En uit onderzoek blijkt er een behoorlijke mismatch tussen verwachtingen van werkgevers en de actuele werkhouding van veel jongeren.

Met App-titude kunnen jongeren zelf werken aan de gevraagde werkhouding en hun kansen en/of positie in de arbeidsmarkt versterken. Voor werkenden en jongeren die nog in opleiding zijn, maar ook ouderen kunnen zich goed spiegelen met deze ’test yourselfie’.

Afgelopen maand is deze tool gelanceerd. Lees hierover een kort bericht bij Emerce bijvoorbeeld. Of meteen naar App-titude? Eerst registreren, het is gratis!

Er liggen diverse oorzaken ten gronde aan het feit dat veel leerlingen in het voortgezet onderwijs extra huiswerkbegeleiding nodig hebben. Kennelijk hebben huiswerkinstituten resultaat, want de groei zit er stevig in. Zelfs zo stevig dat instituut HIP eigen scholen heeft opgericht, met klassen van maximaal 12 leerlingen. Voor 22500 euro per leerling per jaar: geen lesuitval, wel lunch, enzovoort (lees hier meer).

Bij regulier bekostigde scholen betaalt de overheid circa 7300 euro per leerling per jaar en de ouders vullen dit aan met wat bijdragen voor specifiek activiteiten en spullen. Ruwweg zal er dan een ton per klas per jaar verschil zijn ten gunste van de ‘hippe’ aanpak. Los van de mogelijke kwaliteit, wie kan en wil zoveel geld per jaar investeren in de scholing van zijn kind(eren)… de ‘beter gesitueerden’!

Wat vindt de onderwijspolitiek (type-aanvulling suggereerde ‘onderwijspolitie’) van deze ontwikkelingen?

“Je bent gelukkiger wanneer het klikt met je werkgever. Je doet je werk graag, je levert topprestaties en blijft jouw bedrijf langer trouw. Anders gezegd: jij bent tevreden en je werkgever is dat ook.”

Je hebt een beroepsopleiding achter de rug en bepakt met idealen, vaardigheden, kennis en verwachtingen op zoek naar de ideale baan. Je bent ontslagen of nam ontslag door ‘omstandigheden’ en wil een beter passende nieuwe baan. Aan die baan zit een werkomgeving en werkgever vast, zal die bij jou passen?

Er zijn veel testen online om vast te stellen of je het juiste kennis en vaardighedenniveau bezit om in aanmerking te komen voor een bepaalde vacature, maar of de zingeving binnen de taken, de bedrijfscultuur, het waardenpatroon aansluit bij die van jou, daar kom je vaak pas op termijn achter, na jaren van frustraties en conflicten. Omgekeerd heeft een werkgever ook liever iemand die de bedrijfscultuur mee draagt.

Het Vlaamse Twegos en de Vrije Universiteit Brussel hebben (wetenschappelijk onderbouwd) een ‘WaardenFit test’ ontwikkeld voor vacaturesite Jobat.be

Door de test in te vullen krijg je jouw waardenprofiel terug, maar dat is ook een jaar lang door potentiële werkgevers in te zien. Ook is te zien welke werkgevers matchen met jouw waarden. Het is gratis, maar je geeft wel wat weg (voor het goede doel: de ideale baan).

Docententekorten dreigen. Te weinig kandidaten in het po en in bepaalde sectoren van vo, mbo en ho. Daarnaast is er naast een relatief lage honorering een hoge werkdruk (veel burn-outs) en dalend maatschappelijk imago. Maar het kan nog erger worden als enkele ontwikkelingen in de ‘onderwijsmarkt’ verder doorzetten. Ver doorgestandariseerd aanbod verpakt als uniek, ‘just for you’-gepersonaliseerd als commercieel alternatief, met winstoogmerk.

Onlangs brachten we een bericht over de HIP-scholen, geprivatiseerd onderwijs, voortgekomen uit de studiebegeleidingsbusiness, Afgelopen weken was er veel reuring in het land over de Kunskapsskolan, een Zweedse poging om een soort McDonalds-onderwijs in de markt te zetten. De NOS en de Volkskrant maakten er een nieuws-item over. De geïnterviewde Jelmer Evers deelt uitgebreid de details en zijn bedenkingen bij Medium. Veel aspecten die te denken geven (u hoeft het uiteraard niet overal mee eens te zijn).

Met een levenslang leren voor de boeg en snel veranderende behoeften aan specifieke kennis en vaardigheden is het een goede zaak dat er gezocht wordt naar betaalbare, voor iedereen bereikbare scholing. Het is logisch dat dan efficiëntie als doelstelling mee komt, maar… effectiviteit en tevredenheid bij betrokkenen dan? Kijk eens naar wat de ver doorgetrokken arbeidsdeling en andere efficiëntie-aanpakken in bijvoorbeeld de zorg hebben veroorzaakt – de medewerker als manipuleerbare (uit te buiten) logistieke machinale component in het arbeidsproces- en zet daar het hoog gewaardeerde zelfsturingsmodel van Buurtzorg tegenover.

Ook de reguliere opleiders speelden al een beetje voor gig-economie, oproepcontracten, tijdelijk inhuur zzp-ers, et cetera; docent als goedkoop klusjesmens! Extra marketinginspanningen voor docentenopleidingen? Gaat dat nog wel helpen?

Na algemeen voortgezet onderwijs kiezen velen voor een beroepsopleiding en een een forse groep stroomt door naar wetenschappelijk onderwijs en zal daarna een beroeps willen uitoefenen. Beroepen zijn specifieke bezigheden (kennis en/of vaardigheden) binnen een bepaald werkdomein. Werk is het doel en betekent nog steeds voor menigeen sociaal/maatschappelijke erkenning, zingeving, medebepaler van identiteit, bron van inkomsten. Maar ook bron van beroepsziekten, burn out en bore out, etc. Veel werkenden snakken naar het weekend of vakantie en werklozen snakken (doorgaans) naar werk!

In veel expertverwachtingen ten aanzien van de arbeidsmarkt zal de hoeveelheid beschikbaar betaald werk afnemen door inzet van kunstmatige intelligentie en robotisering. In China is de terugverdientijd van een robot c.a. 1,25 jaar en het aantal bots zal stijgen en de terugverdientijd nog verder doen dalen. Hierdoor zullen ook lager betaalde jobs prooi worden van de automatisering. Slachtoffers zijn vooral oudere werknemers en momenteel werkenden op middelbaar niveau. Die vallen vaak in een gat, weet de volkswijsheid. De meesten hebben weinig kennis en ervaring ten aanzien van bezigheden buiten betaald werk die ook zingeving, maatschappelijke erkenning, enzovoort opleveren.

Het is een wild idee om de focus op betaald werk te verminderen door bijvoorbeeld middelbaar beroepsonderwijs om te dopen tot middelbaar bezigheidsonderwijs (afkorting blijft mbo) en de curricula aan te passen met kennis en vaardigheden die recht doen aan de ontwikkelingen in maatschappij en de wereld van werk. Meer ondernemendheid, creativiteit/kunsten, sport, filosofie, budgetplanning. Flankerend zou dan wel zoiets als het Universeel Basis Inkomen ingevoerd moeten worden, eventueel met een wereldwijde robottax. Maar een sociaal-culturele en fiscaal-economische en geo-politieke omwenteling samen, als voorschot op een waarschijnlijke toekomst? Welk kabinet begint daaraan? Lezenswaardig is de sombere wake-up call van arbeids- en organisatiepsycholoog Dik Bijl in Intermediair (in deze editie meer boeiende informatie rond de impact van de vierde industriële revolutie!)

De mens moet zijn performance optimaliseren door slim gebruikt te maken van kunstmatige intelligentie (AI). Op termijn een permanente en integrale koppeling met ons brein. Veel toekomstkenners zien dit als enige overlevingskans op deze planeet. Onze geavanceerde smartphones lijken momenteel al onmisbaar in communicatie en informatie verzamelen en bewerking. Het gaat dan meestal nog om enkelvoudige en eenduidige operaties. De laatste tijd duiken er steeds meer chatbots op die gebruik maken van AI (kijk eens naar Amazon Alexa, Bixby (virtual assistant), Cortana (software), Google Assistant, Siri) en intelligente taken van ons overnemen.

Niet altijd is het interactieresultaat bevredigend. Door flexibele menselijke intelligentie te combineren met AI probeert FIN een persoonlijke assistent te verkopen. Aan Fin kunt u allerlei vragen stellen en opdrachten geven met betrekking tot onderwerpen waarvoor u zichzelf te goed, te duur, te lui of te dom vindt. Bekijk dit item bij Fast Moving Targets of ga rechtstreeks naar FIN.

Waarschijnlijk komen er meer en steeds betere AI-virtual-assistants op de markt en zal de prijs ook dalen. Trekken we het gebruik ervan door naar onderwijs en opleiden, dan rijzen er ontzettend veel vragen. Natuurlijk moet u leren om effectief om te gaan met deze assistent, maar datgene wat u die assistent laat doen zult u zelf niet meer leren of afleren. Afhankelijkheid dus! Is dat erg? (Kunt u nog overleven zonder elektriciteit?)

Als we de AI-assistent als onvermijdelijk extensie van ons brein zien, dan zullen we de curricula drastisch moeten herzien. En mag de persoonlijke assistent u van dienst zijn tijdens een examen of bij sollicitatie? Zonder bent immers u cognitief gehandicapt! Maar AI kan ook al een goede hulp voor de docent/geleider (of vervanger ? … oei!) zijn. Duik eens in Artificial Intelligence + Real Faculty = Future of Teaching (?) de educatieve variant van ‘Fin’.

‘Jill Watson’ is de gratis educatieve hulp-toepassing op het fameuze IBM Watson supercomputersysteem, een ultieme ‘intelligente uitbreiding van de docent’.

Zie voor onderwijs ook Cognii of Volley (waar we al eerder over schreven) of algemener overzicht bij Fastcompany en Raconteur. Een recent uitgebreid overzicht van persoonlijke AI-tools vindt u bij Hackernoon. Een simpele chit-chat-bot (met AI???) is gemakkelijk te maken bij Mybot. (sorry… veel ’shit’-chat voorbeelden).

Vergeet u de Dutch Technology Week niet! Maandag 15 mei a.s. starten in verschillende plaatsen een keur van activiteiten rond technologische innovaties in diverse domeinen. Vele events zijn gratis, sommigen vragen een luttele bijdrage.

LRN21 heeft enkele maanden geleden al eens gewezen op publieke beïnvloeding door micro targetting o.b.v. datamining en profiling. Dat doen marketingbedrijven op grote schaal, maar ook partijen of personen met een politieke bedoeling. Met behulp van enkele gulle miljonairs wordt onze democratie gekaapt (election management).

Als we onze democratische beginselen koesteren en deze ook door onze studenten willen laten omarmen, dan ligt hier een taak voor docenten om deze media- en data-wijsheden zelf goed te kennen, voor te leven en over te dragen. Het is best complex: inzien dat en hoe er gemanipuleerd wordt, uzelf bedachtzamer uiten op sociale media, kritischer omgaan met uw ‘vertrouwde’ infokanalen, bewust buiten uw information bubble gaan verkennen. En zeker zo belangrijk: wijs uw fysieke en digitale omgeving op deze psychologische cybergevaren.

De Britse Guardian heeft nu een artikel over deze sluwe wijze waarop de Brexit beïnvloed is en hoe de banden met de campagne van Trump in elkaar steken. Er zijn via diepe analyses van het (sociale)mediagedrag van burgers psychologische profielen opgesteld. De burger werd vervolgens op maat bestookt met ’tendentieuze’ boodschappen of zelf nepnieuws. De eigen information bubble werd zo versterkt en uiteindelijk het stemgedrag gestuurd.

Een sleutelrol wordt (in het Westen) toebedeeld aan Cambridge Analytica die op hun homepage melden: ‘Data drives all that we do. Cambridge Analytica uses data to change audience behavior. Visit our Commercial or Political divisions to see how we can help you’.

Gedragsverandering, dat is toch ook het ultieme doel van onderwijs en opleiden? Veel educatieve organisaties zijn bezig om Educational Data Mining (EDM) and Learning Analytics (LA) te implementeren (zie bijvoorbeeld IBM Watson Analytics), maar dan hopelijk met de goede bedoeling de student optimaal te bedienen. Er zijn genoeg voorbeelden te vinden van instellingen die selectie aan de poort baseren op EDM/LA profilering en de gevolgen voor de kosten/batenbalans per individuele aanmelder voor een opleiding/studie. Onderwijs risicomanagement herbergt het gevaar dat het belang van de student ondergeschikt wordt aan ‘bedrijfs’-continuiteit of winst.

Worden deze data bij opleidingen wel goed afgeschermd voor Cambridge Analytica en consorten?